Hoeveel gaten heeft een rietje? Eén of twee?

Met zulke vragen houdt men zich op sociale media flink bezig. Een vraag behoeft een antwoord en dan willen we weten wat het juiste is. Wat is hier het antwoord? Twee? Wie dat denkt, mag zich afvragen wat er gebeurt als je het rietje steeds korter maakt, net zolang tot het een ring is geworden. … Read More

Dialoog versus discussie

Wat is het verschil tussen discussie, debat en dialoog? Wanneer is er sprake van redetwisten? Of is er in alle gevallen sprake van redetwisten? Redetwisten is tenslotte een tweestrijd met woorden. Kortom, hoe zit dat nou? Voor velen is een discussie tegenwoordig een strijd met van tevoren ingenomen standpunten waar ieder erop uit is te … Read More

Gezond verstand

Gebruik je gezond verstand! Het is een veelgebruikte dooddoener. Het gezonde verstand als maatstaf is momenteel gangbaar bij populisten. Ze gebruiken het zelfs als wapen tegen de vermeende wereldvreemde politieke opvattingen van een elite die bijvoorbeeld wat wil doen aan klimaatverandering. Tja, als dooddoener volstaat het wel: om te denken, dus ook voor filosofie is … Read More

Etymologisch woordenboekspel

Begripsonderzoek is een waardevolle vorm van filosofisch denken. Het behoort tot het standaardrepertoire van de filosofisch practicus. Het is ook lastig en als het lastig is, zijn we gewend te gaan zoeken, te googelen. Maar daarmee gaan we het denken juist uit de weg. Hoe brengen we het denken dan op gang met wat hulp … Read More

Twijfel gaan we het liefst uit de weg

Twijfel gaat gepaard met een irriterend gevoel, het geeft onrust. We willen ervan af. Hoe doen we dat zo al? Nou, door vast te houden aan bestaande overtuigingen ondanks alle signalen dat er iets mis is. Of door de eerste de beste overtuiging aan te nemen die de rust herstelt. Het ongemak is weg. Het … Read More

Ik twijfel, dus ik denk nog niet

Methodische twijfel De methodische of radicale twijfel leidt niet tot nieuwe inzichten. Descartes is de grondlegger van deze methode. Door aan alles radicaal te twijfelen zou zekere kennis vanaf de grond weer worden opgebouwd. De gespeelde twijfel bracht Descartes naar het kennen van het zelf, want er is een immers twijfelend iets, een ik, en … Read More

Dualisme als denkbeweging       

Denken brengt kan niet zonder dualisme. We ontwaren een begrip en van daaruit ontstaat vanzelf de tegenstelling. Deze tweedeling is een opmaat voor verder denken. Alleen gebeurt dat niet en houden we de begrippen voor echt bestaand. Hoe zit dat? Een toelichting naar aanleiding van een interessant blog bij Nader Inzien over de consequenties van … Read More

Het begripsonderzoek als filosofisch gesprek

Begrippen hebben een bepaalde betekenis. Als je zegt dat het regent, kom je er niet mee weg door te zeggen dat regen voor jou hetzelfde is als sneeuw. Een open deur natuurlijk, maar bij minder vanzelfsprekende begrippen liggen misverstanden al snel op de loer. Daarom heeft het zin om stil te staan bij de betekenis … Read More

Out of the box denken?

Out of the box denken? Als je er niet meer uitkomt, moet je ‘out of the box’ denken. Je hoort dit advies vaak tijdens een brainstorm die niet zo wil vlotten. Er zijn zelfs mensen die zichzelf out-of-the-box thinkers noemen. Zijn zij de Houdini’s van het denken? Waar hebben we het over? Wat doen zij? … Read More

Een filosofisch gesprek met Chat GPT

Is het mogelijk met Chat GPT een filosofisch gesprek te voeren? Lees en oordeel zelf. Ik nam de proef op de som en ging met Chat GPT in gesprek over vriendschap. Ik: Zullen we een filosofische dialoog over vriendschap voeren? Jij bent filosoof A en doet een bewering over vriendschap. Je wacht op mijn reactie. … Read More